Tâm trạng trước khi bước vào một cuộc tư vấn tâm thần kinh / tâm lý đầu tiên thường là xen lẫn sự mong chờ với cảm giác căng thẳng và lo lắng. Đôi khi, cũng chỉ vì chưa nắm rõ cách thức tư vấn tâm lý từ xa, mà bạn bước vào cuộc tư vấn với tình thế chưa sẵn sàng, thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng, làm ảnh hưởng lên hiệu quả cuộc tư vấn.
Thực ra, các chuyên gia tâm lý & tâm thần học luôn biết rằng bạn đã phải mất một khoảng thời gian tìm hiểu và cân nhắc mới đi đến quyết định gặp bác sĩ, và bạn thường sẽ rất lo lắng và hồi hộp trước khi bắt đầu cuộc tư vấn.
Vì vậy, để giúp bạn bước vào cuộc tham vấn bằng tâm thế sẵn sàng nhất, cũng là tạo điều kiện thuận lợi cho các bác sĩ & tâm lý gia có thể làm tốt nhất công việc của họ, Wellcare sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin hướng dẫn căn bản.
Trước hết là bệnh sử
Bệnh sử bao gồm cả thông tin sức khỏe của cá nhân lẫn gia đình bạn, nhằm đánh đánh giá các yếu tố di truyền, chẳng hạn như:
- Một danh sách đầy đủ các toa thuốc điều trị tâm thần kinh mà bạn đã và đang dùng, bao gồm cả liều dùng và khoảng thời gian dùng thuốc
Thông tin này sẽ hữu ích cho bác sĩ đánh giá tổng trạng bệnh nhân, chẩn đoán nguyên nhân, đồng thời đánh giá mức độ ảnh hưởng của các loại thuốc đó lên sức khỏe và tâm trạng bệnh nhân;
- Tất cả các chẩn đoán tâm thần kinh từ quá khứ đến hiện tại;
- Tất cả các trị liệu tâm lý lẫn các loại thực phẩm chức năng mà bạn đã dùng với mục đích cải thiện tình hình sức khỏe;
- Tất cả các bệnh lý cấp và mãn tính hiện tại, kèm theo toa thuốc;
- Tất cả các hành vi liên quan đến lối sống và sinh hoạt: thường xuyên thức khuya, môi trường làm việc và nghề nghiệp đặc thù, nghiện chất: bao gồm thuốc lá, rượu, hoặc các chất kích thích…
- Bệnh sử các thành viên trong gia đình - nếu có ghi nhận các bệnh lý tâm thần kinh.
Thứ hai, bối cảnh cuộc tư vấn
Thế nào là một không gian đạt chuẩn cho một buổi tư vấn chất lượng?
- Riêng tư: phải là một không gian riêng, không bị làm phiền hoặc gián đoạn xuyên suốt buổi trò chuyện
- Yên tĩnh
- Ánh sáng: bằng kinh nghiệm của mình, việc giao tiếp bằng mắt và quan sát hành vi đặc biệt có ích cho bác sĩ trong việc đưa ra chẩn đoán chính xác. Do đó, một số chuyên gia thậm chí ưu tiên gọi video hơn gọi thoại.
- Những ai sẽ tham gia và buổi tư vấn: Nếu bạn hẹn để tư vấn cho người nhà mình, hãy nói cho bác bác sĩ biết trước bằng cách: chọn đúng người thân trên sổ khám để đặt hẹn; viết rõ trong phần Mô tả rằng bạn đang muốn tư vấn cho người nhà là bố mẹ/anh chị em/chồng vợ/con cái của mình; và viết rõ trong phần Mô tả những ai sẽ cùng tham dự buổi tư vấn - nếu không phải là chỉ một mình bạn.
Thứ ba, biết trước bác sĩ tâm thần kinh có thể hỏi những câu hỏi nào?
Trong buổi trò chuyện, bác sĩ có thể sẽ hỏi duyên cớ nào khiến bạn tìm kiếm sự hỗ trợ y tế về tâm thần kinh. Một số câu hỏi có thể bao gồm:
- Em nói tôi nghe vì sao em tìm đến tôi?
- Hiện em cảm thấy thế nào?
- Em bắt đầu cảm thấy như thế từ bao giờ?
- Lần cuối em còn cảm thấy vui vẻ là bao lâu rồi?
- Em mong tôi giúp gì cho em?
Những câu hỏi gợi mở thường sẽ khiến bạn bối rối, đặc biệt là bởi vì nhiều khi bạn thậm chí không biết nên bắt đầu kể từ đâu. Chúng tôi gợi ý bạn nên bắt đầu với những trải nghiệm gần đây, những trải nghiệm mà bạn cho là “không bình thường”, “không ổn”... sau đó đừng quên đề cập đến một trong những ý quan trọng nhất, đó là bạn muốn được giúp đỡ theo cách nào?****
Thứ tư, hãy luôn nhớ rằng việc rơi vào trạng thái xúc động là điều hoàn toàn bình thường.
Bạn có thể sẽ xúc động, rơi lệ, hoặc thậm chí khóc nức nở… vào một lúc nào đó trong cuộc trò chuyện. Thường thì việc khóc trước mặt người lạ luôn khiến cho ta cảm thấy xấu hổ. Tuy nhiên, hãy cố gắng hiểu rằng, con người ai cũng có lúc rơi lệ, đó đơn giản chỉ là biểu hiện của việc “bị xúc động”. Bạn đang tìm kiếm sự trợ giúp, và để có thể nhận được sự giúp đỡ cần thiết, bạn cần phải mở lòng. Xúc động và khóc cho thấy rằng: một là, theo một cách nào đó, người bác sĩ đang lắng nghe bạn đã thành công với việc vén mở bức màn che giấu tâm trạng cho bạn; thứ hai là, cũng như rất nhiều con người trên thế giới này, bạn cũng có những vấn đề riêng, và dĩ nhiên sẽ xúc động khi nhắc đến điều đó. Do vậy, đừng quá lo ngại việc thể hiện cảm xúc của mình.
Việc của bác sĩ là hỏi han bạn, gợi để mở lòng chia sẻ về những chuyện đau buồn trong quá khứ, chẳng hạn như ký ức bị bạo hành, bị lạm dục tình dục… Nhưng nếu bạn chưa sẵn sàng chia sẻ về chúng trong buổi nói chuyện đầu tiên, hãy nói cho bác sĩ biết, và yên tâm là họ hoàn toàn hiểu được việc này, do vậy họ sẽ không làm khó bạn.
Thứ năm, đừng quên mục đích của cuộc tham vấn là để lên kế hoạch điều trị cho bạn
Bởi vì hầu hết các bác sĩ chuyên khoa tâm thần kinh đều được đào tạo và có kinh nghiệm trong việc điều trị bằng thuốc và các hình thức trị liệu tâm lý không dùng thuốc khác. Bạn nhớ dành ra một khoảng thời gian để thảo luận về phương án điều trị trước khi kết thúc cuộc tư vấn.
Một phác đồ điều trị tâm thần kinh thường sẽ bao gồm:
- Các lựa chọn về thuốc
- Đề nghị bạn đồng thời trị liệu với các tâm lý gia để việc điều trị đạt được hiệu quả tối ưu. Tâm lý trị liệu có thể chỉ bao gồm trò chuyện, hay Liệu pháp hành vi nhận thức (cognitive behavioral therapy-CBT)
- Mức độ chăm sóc tích cực cần thiết, đôi khi bao gồm cả việc yêu cầu nhập viện để điều trị nội trú trong một khoảng thời gian nhất định
- Các chỉ định xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, hay yêu cầu thực hiện các bài kiểm tra tâm lý hành vi… để hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn.
Cuối cùng, nếu có bất kỳ câu hỏi nào về chẩn đoán, phương án điều trị, hoặc muốn bác sĩ hiểu rõ hơn các băn khoăn lo lắng của mình, hãy đảm bảo là bạn đã nói rõ điều đó với bác sĩ trước khi kết thúc buổi tham vấn.
Thứ sáu, trong tâm thần kinh, một cuộc tư vấn đầu tiên không bao giờ là đủ
Tùy theo mức độ ảnh hưởng lên tâm lý và sức khỏe của bạn, phác đồ điều trị có thể kéo dài từ một vài cuộc tư vấn (trong một hai tuần lễ) tới rất nhiều buổi tư vấn và trị liệu (từ vài năm trở lên).
Những bệnh nhân cần một quá trình điều trị trong thời gian dài sẽ phải tư vấn và giữ liên lạc với bác sĩ tâm thần kinh thường xuyên và định kỳ để đánh giá mức độ hiệu quả của thuốc, điều chỉnh thuốc cho phù hợp với chuyển biến sức khỏe của họ, và để quản lý các tác dụng phụ (nếu có).
Ngoài ra, các buổi trị liệu tâm lý cũng có thể được thực hiện đơn lẻ với một mình bạn, với cả hai bạn (nếu các bạn là một cặp đôi), hoặc có sự tham gia của một số thành viên trong gia đình, hoặc là trị liệu theo nhóm (với những người cùng chia sẻ một vấn đề tương tự)
Cuối cùng, nên làm gì sau buổi tư vấn đầu tiên?
- Chúng ta luôn có rất nhiều câu hỏi phát sinh sau buổi tư vấn đầu tiên. Hãy ghi chép lại và liệt kê đủ trong mục Câu hỏi trên bệnh án điện tử của buổi tư vấn tiếp theo.
- Nếu bạn cảm thấy tình hình càng tồi tệ hơn sau buổi tư vấn đầu tiên, hãy nhớ rằng điều trị tâm thần kinh là cả một quá trình. Hãy liên lạc lại với các bác sĩ và tâm lý gia.
- Nếu phác đồ điều trị không mang lại kết quả khả quan sau một khoảng thời gian, bạn nên tư vấn với một bác sĩ tâm thần kinh hoặc nhà trị liệu tâm lý khác để lấy “ý kiến độc lập thứ hai”. Trên bệnh án Wellcare của từng cuộc khám luôn hiện sẵn nội dung của các cuộc tư vấn trước giúp bác sĩ nắm rõ quá trình điều trị của bạn.
Tóm lại, tâm trạng lo lắng trước một cuộc khám tư vấn tâm lý thần kinh đầu tiên là việc hoàn toàn bình thường. Đừng để sự băn khoăn đó khiến bạn trì hoãn việc nhận được sự trợ giúp. Hãy khiến mỗi ngày trong cuộc đời chúng ta đều là ngày đáng sống!
Bạn có thể tham khảo danh sách những Bác sĩ và Chuyên gia Tâm lý trên khám từ xa Wellcare: https://khamtuxa.vn/bac-si/kho...
Biên tập bởi Khám từ xa Wellcare
